مطالبه وجه چک
طرق طرح دعوای مطالبه وجه چک در حقوق ایران
نویسنده : پژمان محمدی
چکیده : طرح دعوی مطالبه وجه چک در حقوق ایران به ۳ روش قابل انجام میباشد که این روش ها منوط به رعایت شرایطی است که دارنده موظف به رعایت آنها است. در واقع رعایت یا عدم رعایت این شرایط و تکالیف تاثیر بسزایی در پیروزی او در دعوایی که طرح کرده است دارد.
همچنین دارنده در طول جریان دادرسی و اقامه ی دعوا دارای حقوقی است که البته رسیدن به این حقوق و مزایا بستگی به انجام وظایف مقرر در قانون توسط وی دارد. در مواردی که حق شخص تضییع یا انکار شده است، مدعی حق میتواند برای احقاق یا شناسایی حق خود، در مراجع صالح قضایی اقامه ی دعوا نماید.
دعوا، در لغت، به معنای ادعا کردن، خواستن، ادعا، نزاع و دادخواهی آمده است.
مطالبه وجه چک از طریق صدور اجرائیه ثبتی و مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک
با توجه به این که چک در حکم اسناد لازم الاجرا است لذا دارنده ی چک می تواند در صورت وجود شرایط ذیل از طریق دایره ی اجرای ثبت اسناد مستقر در اداره ثبت اسناد و املاک درخواست صدور اجراییه علیه صادرکننده ی چک نماید :
- صدور اجرائیه ثبتی صرفا علیه صادرکننده ی چک امکان پذیر است.
- باید مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادرکننده در بانک، گواهی شده باشد.
در صورت وجود شرایط فوق دارنده چک میتواند درخواست خود را مبنی بر صدور اجرائیه ثبتی به اجرای ثبت اسناد تقدیم نماید؛ اجرای ثبت، اقدام به صدور اجرائیه بر علیه صادرکننده چک مینماید و جهت پرداخت وجه آن مهلت ۱۰ روزه به صادرکننده چک اعطا مینماید.
درصورت عدم پرداخت وجه چک در موعد مقرر با معرفی دارنده چک اموال منقول و غیر منقول ثبتی (دارای سند رسمی) محکوم علیه توقیف گردیده و از طریق فراینده مزایده به فروش رسیده و طلب دارنده از وجه حاصل از فروش اموال پرداخت میگردد.
طرح دعوای صدور چک بلامحل از طریق مراجع کیفری
مستندا به قانون صدور چک دارنده ی چک در صورت وجود شرایط ذیل میتواند بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک مربوطه به طرفیت صادرکننده ی چک اقدام به طرح شکایت کیفری با عنوان صدور چک بلامحل نماید.
- چک به روز باشد: به عبارتی چک درهمان روز صادر و در همان روز به بانک مراجعه و گواهی عدم پرداخت صادر گردد.
- چک مشروط نباشد: در واقع وصول چک منوط به انجام و تحقق شرطی نباشد.
- چک بدون تاریخ نباشد: در واقع در متن چک تاریخ صدور نوشته شده باشد (عملا در چک های صیاد جدید عدم وجود این شرط در سامانه مانع صدور چک میباشد).
- بعد از صدور گواهی عدم پرداخت چک به شخص دیگر منتقل نگردد.
- چک سفید امضا نباشد: عملا در چک های صیاد جدید عدم وجود این شرط در سامانه مانع صدور چک میباشد.
- رعایت مواعد ۶ ماهه صدور گواهی عدم پرداخت و مواعد ۶ ماهه طرح دعوای کیفری: دارنده چک میبایست تا ۶ ماه پس از تاریخ صدور چک گواهی عدم پرداخت را اخذ نماید و ۶ ماه پس از صدور گواهی عدم پرداخت اقدام به طرح دعوای کیفری نماید.
- چک بابت معاملات نامشروع صادر نگردیده باشد.
- چک بابت تضمین صادرنگردیده باشد درصورت رعایت شرایط فوق دارنده چک میتواند با تقدیم شکوائیه در مراجع کیفری بر علیه صادرکننده چک اقدام نماید مطالبه وجه چک از طریق مراجع حقوقی
تقدیم دادخواست با خواسته مطالبه وجه چک به مراجع حقوقی
(درخصوص چک های صیادی و چک های عادی):
دارنده چک میتواند پس از صدور گواهی عدم پرداخت با در دست داشتن چک و گواهی عدم پرداخت صادره به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه چک بر علیه صادرکننده و ظهرنویسان و ضامنین نماید پس از ارجاع پرونده به شعب حقوقی و تشکیل جلسه رسیدگی دادگاه صادرکننده و ظهرنویسان و ضامنین را محکوم به پرداخت وجه چک مینماید و پس از گذشت فرجه های قانونی (مهلت واخواهی -تجدیدنظرخواهی – فرجام خواهی) پرونده به اجرای احکام مدنی ارسال و در آن شعب اموال منقول و غیر منقول محکوم علیه توقیف و از طریق فرایند مزایده اقدام به فروش آن میگردد و وجه حاصل از فروش اموال طلب دارنده پرداخت میگردد.
تقدیم دادخواست با خواسته صدور اجرائیه نسبت به وجه چک به مراجع حقوقی
(درخصوص چک های صیاد با وجود کدرهگیری):
دارنده چک های صیادی پس از صدور گواهی عدم پرداخت با کدرهگیری از بانک محال علیه میتواند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواست صدور اجرائیه نسبت به وجه چک به دادگاه حقوقی تقدیم نماید پس از ارجاع پرونده به شعب حقوقی بدون تعیین جلسه رسیدگی شعبه دادگاه اقدام به صدور اجرائیه بر علیه صادر کننده مینماید و پس از فرجه ۱۰ روزه پرونده به اجرای احکام مدنی ارسال و در آن شعب اموال منقول و غیر منقول محکوم علیه مینماید و از طریق فرایند مزایده به فروش رسیده و طلب دارنده از وجه حاصل از فروش آن پرداخت میشود.